Rozwód uznawany jako drugie najbardziej stresujące wydarzenie w życiu człowieka mocno dotyka osoby, których takie orzeczenie dotyczy w sposób bezpośredni jak i pośredni. Dorośli jako istoty w pełni ukształtowane, są świadome oraz zdolne do wyobrażenia konsekwencji związanych
z rozpadem rodziny, niestety dzieci nie posiadają takich zdolności. Dla „małego człowieka” jest to potężna zmiana i wywrócenie dotychczasowego świata do góry nogami, gdyż nigdy nie będzie on wyglądał jak dotychczas. Przed rozchodzącymi się rodzicami stoi olbrzymie wyzwanie. Jak mocno dziecko odczuje skutki całej batalii rozwodowej w większości zależne jest od tego, w jaki sposób przechodzą przez nią dorośli. Dojrzali i empatyczni małżonkowie powinni zdawać sobie sprawę z faktu, że wciągając dzieci w swoje kłopoty i traktując je instrumentalnie fundują im emocjonalne wyzwania oraz problemy, na które nie są zupełnie gotowe. Stosując filtry w postaci selekcji jakie informacje mogą zostać przekazane dziecku, jak i zachowując właściwą relację rodzic – dziecko lepiej chronią swoje potomstwo przed nadmiernym i niepotrzebnym cierpieniem. Jak mocno dobro dzieci jest chronione w polskim prawodawstwie, to fakt występowania jako „bezpiecznika” jednej z negatywnych przesłanek rozwodowych. Opisuje ona wyjątkową sytuację, która uniemożliwia orzeczenie rozwodu, a jest nią dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków. Dlatego też, jeżeli wskutek niego miałoby ono ucierpieć, to przypadek taki torpeduje możliwość skorzystania ze swoich uprawnień ze względu na dobro o większej wartości. Przesłanka negatywna rozwodu, to przesłanka której wystąpienie powoduje, że sąd w swoim rozstrzygnięciu nie orzeknie rozwodu, bez względu na fakt wystąpienia pozytywnych przesłanek, wystąpienia trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego w postaci rozpadu trzech różnego rodzaju więzi.
Orzeczenie rozwodowe będzie regulowało najważniejsze kwestie z punktu widzenia dziecka, mianowicie ustalenie władzy rodzicielskiej, kontaktów z dzieckiem oraz alimentów. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw, a powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny. Czasami rodzice mają trudność z prawidłowym określeniem tego dobra i interesu, wiążąc je z własnym, a nie dobrem małoletniego. Nie zawsze jednak sąd będzie regulował kwestie władzy i kontaktów z dzieckiem, gdyż na zgodny wniosek stron może zaniechać orzekania o nich. Zawarcie tzw. porozumienia rodzicielskiego, gdzie w formie pisemnej umowy strony ustalają aspekty wykonywania władzy rodzicielskiej, kontaktów z dzieckiem. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia. W porozumieniu rodzicielskim można także umieścić postanowienia dotyczące źródeł utrzymania dzieci, znane bardziej pod postacią alimentów. W nim to jeden z rodziców zobowiązuje się do przekazywania na rzecz dzieci, określonej kwoty wraz z ustaleniem terminu jej zapłaty. W przypadku braku porozumienia o władzy rodzicielskiej, kontaktach i wysokości alimentów sprawę rozstrzyga sąd. Ze względu na dobro dziecka sąd może zmienić rozstrzygnięcie w sprawie kontaktów, może je ograniczyć, zakazać ich utrzymywania lub wydać diametralnie inne orzeczenie, czyli uchylić takie ograniczenia. Ten rodzic, który chciałby zmiany w kwestii kontaktów, powinien wnieść do sądu rejonowego właściwy wniosek.
Większość badań naukowych wykazuje, że dzieci z rodzin rozwiedzionych są nadmiernie narażone na wiele zagrożeń np.: zaburzenia emocjonalne, problemy z koncentracją i trudności w radzeniu sobie z obowiązkami szkolnymi. Dlatego też w świadomości byłych małżonków powinno istnieć przekonanie o tym, aby kontakt z dzieckiem po rozwodzie był z obojgiem rodziców. Oczywiście skrajne i wyjątkowe zachowania byłych partnerów najczęściej związane z przemocą i alkoholem wykluczają prawo do kontaktu z dzieckiem. Jednakże dla prawidłowego rozwoju dziecka to obydwoje rodziców powinni w nim uczestniczyć.
Autorem wpisu jest adwokat Marek Kowalewicz z Białegostoku.